İskeçe Milletvekili Çetin Mandacı'dan İskeçe ilindeki işsizlik patlaması ile ilgili soru önergesi

SORU

Prot. No. 10566 / 7.2.2011

Sayın Kalkınma
Çalışma ve Sosyal Gövenlik
Tarım Kalkınma ve Gıda Bakanları,


KONU: İSKEÇE İLİNDE İŞSİZLİK PATLAMASI

İskeçe ilindeki vatandaşlar için, çalışmak, artık bir hak olmaktan çok bir lüks oluşturmaktadır. Son yıllarda uygulanan gelişme ve ekonomik kalkınma politikası, şehirde adım adım ilerleyen teknolojik, yenilikçi, organize ve kaliteli bir üretim altyapısının gelişmesini sağlamıştı. Bugün ise, bu üretim ağı maalesef yok olmaya yüz tutmuş durumda. Aynı zamanda, iş bulma olasılıkları her geçen gün azalmakta ve işsizlik tüm sektörlerde baş göstermektedir.

İnşaat sektöründeki durgunluk, inşaat işçilerinin işsizlikten ilk darbeyi alanlar arasında yer almalarına sebep olmaktadır.

Perakente satışta yaşanan kriz, işçilerin toplu olarak gruplar halinde işten çıkarılmalarına ve İskeçe sokaklarındaki dükkanların bir biri ardından kilit vurmalarına sebep olmaktadır.

Eskilerde güçlü olarak bilinen kooperatif sanayii, son yıllarda arkasında yüzlerce işsiz bırakan hayalet fabrikalara dönüşmüştür.

Geride kalan fabrika binalarının görüntüsü ise, İskeçe’nin hatta Trakya bölgesinin bir zamanlar Yunanistan’ın ‘El Dorado’su (Altın Şehri) olduğunu hatırlatmaktan başka bir işe yaramamaktadır.

Tarım sektöründe yaşanan düşüş ise çiftçileri tarlalarından uzaklaştırmakta ve yeni uğraşlar aramaya yöneltmektedir.

İskeçe İşçi Sendikası’nın hesaplamalarına göre, İskeçe ilindeki işsizlik oranı %25’ i geçmiş bulunmaktadır.

En fazla yara alan ‘kurbanlar’ ise kadınlar, üniversite mezunu gençler, uzmanlaşmış işçiler ve genel olarak erkeklerdir, çünkü tam gün işi her geçen gün azalmaktadır.

Bu gelişmelerden etkilenen yaş grupları ise, 20-29 yaşları arasındakiler ve orta yaşlılardır. Sonuç olarak da, 50 yaşını aşmış işsizler ve aileleri kendilerini bir anda ortalıkta yani boşlukta bulmaktadırlar.

Aynı şekilde ortalıkta kalan başka bir grup da sayıları 5000’i bulan ildeki inşaat işçileridir. 2008 yılının verilerine göre, yeni konut inşaatı sayısı 2005’te 2718 ve 2006’da 1530 iken bu rakam 2007’de 970’e düşmüştür. 2006 yılında 1.4 olan inşaat sektöründeki etkinlik göstergesi 2007 yılında 0.9’a düşmüştür. Bu alandaki işsizliğin %70-%80’lere tırmanması da bunun bir sonucudur. Dolayısıyla çoğu azınlık fertleri olan inşaat işçileri de, kaderlerini memleketlerinden uzak yurtiçi ve yurtdışı göçte aramaktadırlar.

İskeçe’deki alışveriş mağazalarının çirosunun düşmesi ise, bir çok işyerini ya personelini işten çıkarmaya yada tüm çözüm olasılıkları tükenmiş ise, işyerini kapamaya sürüklemektedir, hatta bir çok işyeri de iflasın eşiğindedir. Esnaflar Odası’ndan alınan bilgilere göre, Esnaflar Odası kütüğüne kayıt olanların sayısı 2009’da 696 iken 2010’da 591’e düşmüştür, kayıtlarını sildirenlerin sayısı ise 527’den 756’ya yükselmiştir. Geçen yıl, silinme sayısının yeni kayıtlardan daha fazla olduğu da gözlenmektedir: Esnaf (231 kayıt, 314 silinme), İşletme (92 kayıt, 136 silinme) ve Hizmetler (238 kayıt, 295 silinme).

İskeçe’deki işsizliğin başka bir sebebi de, son yıllarda kooperatif fabrikalarının günden güne değer kaybetmeleri ve nihayetinde kapatılmalarıdır. Önceleri ekonominin can damarını oluşturan ‘SEVAT’ ve ‘SEPEK’ gibi fabrikalar da ‘Kaybolan Kooperatifler Zinciri’ne eklenmiştir.’Rodopi’ süt fabrikası ise satılmıştır. Bunlara paralel olarak, ünlü Şeker Fabrikası da, artık, kendi satımıyla ilgili dünyanın birçok yerinden yatırımcıların satın alma ilgisini konu alan haberlerle yerel gazetelere malzeme olmaktan başka bir işe yaramamaktadır. Kapanan iki fabrikanın işçilerinin ise, önceki hükümetin yaptığı değişik- ekleme uygulamalarla ya eyalet yönetimine yada belediyelere yerleştirilmesi, artan işsiz sayısına ve ürünlerini bu fabrikalara tesis eden üreticilere az da olsa bir çözüm getirmiştir.

İşçi Sendikasının verilerine göre, işletmeleri etkilemeye yönelik özel kalkınma Yasasından, son yıllarda gruplar halinde işten çıkarmalara yada istekli olarak işten ayrılma durumlarına gelinmiştir. Bu liste hiç de küçümsenecek değildir, Plastika Thrakis’ de önceleri 850 olan işçi sayısı bugün 270’e inmiştir. Çorap fabrikası Venus’taki 180 çalışandan sadece 70’i fabrikada kalmıştır. Germanos’taki çalışan sayısı 450’den 300’e düşmüş, Grupal’den 65 Intrakom’dan 25 işçi işten çıkarılmıştır.

2013 yılı üreticilere verilen yardımların son bulacağı yıl olduğundan, İskeçe’deki çiftçiler 2013’ün yaklaştığını korkuyla izlemekteler. Tarım sektörüyle uğraşan İskeçeliler İskeçe nüfusunun büyük bir bölümünü oluşturmakta ve bunların büyük bir çoğunluğu da önümüzdeki iki yılda gerçekleşecek değişikliklerden ortaya çıkacak olan şartlara pek de hazırlıklı değiller. Bunun en iyi örneğini ise tütün üreticileri oluşturmaktadır. Çoğunluğu azınlık fertlerinden oluşan bu üreticiler dünya çapında en kaliteli tütün olan Basma üretimini toplu halde terk etmektedirler. Aynı durumda olan diğer bir sektör de, hayvancılık sektörüdür, çünkü üretim maliyetinin artması, karteller tarafından kullanılmak gibi sorunlar hayvancılıkla uğraşanları sürülerinden uzaklaştırmaktadır.

Böylece, İskeçe’deki çalışma sektöründeki umutsuz durum devam ettiğinden ve daha birçok işyeri boşalacağından,

Sadece iş yerlerinin yok olması değil, bilim ve uzmanlık da yok olduğundan,

İskeçe ili özel niteliklere sahip olduğundan,

İskeçe en hızlı doğal nüfus artışına sahip olduğundan,

İldeki ortalama tasarruf 7 bin Evro olduğundan, bu da sadece ülke genelinin %52’si olup ildeki ekonomik durumun göstergesi olduğundan,

Bu ekonomik kriz, ekonomi ve kalkınma politikasının kökten değişikliğini gerektirdiği için ve bu değindiğimiz sorunların çözümü noktasında uzun vadeli ve kalıcı şartlar yaratılması gerektiğinden,

Devamlı artan işsizlik, ilimiz için ekonomik ve sosyal bir engel olduğundan,

Ekonomik faaliyetlerin ve sosyal uyumun korunması için, hükümet tarafından acil ve sonuç verecek politikalar izlenmesi gerektiğinden,

Yetkili Bakanlara soruyoruz:
1. İskeçe ilini kontrolü altına almış olan işsizlik sorununu nasıl çözeceksiniz?
2. Hangi kalkınma ve çalışma politikalarını izleyeceksiniz?

Atina, 7 Şubat 2011

Soruyu yönelten milletvekili
Çetin Mandacı


Çetin Mandacı
İskeçe İli PASOK Milletvekili