Birleşmiş Milletler’de ikinci Yunanistan incelemesi
ABTTF, BM Evrensel Periyodik İnceleme Mekanizması çerçevesinde Yunanistan’ın ikinci incelemesine katıldı.
2-13 Mayıs 2016 tarihlerinde Cenevre’de yapılan Birleşmiş Milletler (BM) Evrensel Periyodik İnceleme (UPR) 25. Oturumu kapsamında Yunanistan’ın ikinci incelemesi gerçekleştirildi. İlki 2011 yılında gerçekleştirilen BM UPR inceleme mekanizması çerçevesinde Yunanistan’ın ikinci incelemesi 3 Mayıs 2016 Salı günü gerçekleştirildi. Yalnızca BM Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC)’de özel veya istişari statüye sahip sivil toplum kuruluşlarının gözlemci olarak katılmasına izin verilen toplantıya Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF) Uluslararası İlişkiler Direktörü Melek Kırmacı Arık iştirak etti.
Yunanistan: Ekonomik kriz karşısında alınan önlemlerin insan haklarına etkisi olumsuz
Yunanistan’ı temsilen İnsan Hakları Komisyonu Genel Sekreteri Kostis Papaioannou’nun ulusal raporu sunduğu incelemede Yunanistan, öncelikle ülkede son altı yılda çok ciddi bir ekonomik krizin yaşadığını ifade ederek kemer sıkma önlemlerinin insan hakları ve demokratik kuruluşlar üzerinde olumsuz etki ettiğini söyledi. Ülkede göç ve mülteci krizi konusunda yaşananları detaylı olarak aktaran Yunanistan, yalnızca 2015’ten bu yana ülkeye 1 milyondan fazla mülteci ve kayıtsız göçmen geldiğini söyledi.
İncelemede Batı Trakya Türk Azınlığı’nın sorunları da gündeme geldi
Batı Trakya Türk Azınlığı’nı ilgilendiren önemli konulardan biri olarak toplantı öncesinde Meksika’nın, azınlıkların ifade ve dernek kurma özgürlüğünden yararlanmalarını garanti altına almak amacıyla derneklerin kayıt edilmesi konusundaki mekanizmaların neler olduğu yönünde yönelttiği soruya cevaben Yunanistan, ulusal raporunun sunumunda ifade ve dernek kurma özgürlüğünün ayrımcılık olmaksızın tamamıyla korunduğunu ifade etti. Tüm bireylerin kökenlerini açıklama, dillerini konuşma, dinlerini yerine getirme ve geleneklerini sürdürme hususunda özgür olduklarını ifade eden Yunanistan, “Müslüman azınlığın yaşadığı Trakya’da” yetkili mahkemelerce kayıtlı ve engel olmaksızın faaliyet gösteren Müslüman azınlık dernekleri ve STK’ları olduğunu belirtti.
Yunanistan: 2008’den bu yana uygulanmayı bekleyen AİHM kararlarının uygulanması konusunda yasal değişiklikler aranıyor(!)
2008 yılından bu yana onlarca azınlık derneğinin kayıt edildiğini belirten Yunanistan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) dernek kurma özgürlüğünün ihlal edildiği yönündeki üç kararı konusunda olası yasal değişiklikleri göz önünde bulundurduklarını, AİHM’nin Aralık 2015’te adı geçen üç dernek tarafından dernek kurma özgürlüğüne karşı yeni ihlaller bulunduğu yönündeki başvurulardan ikisini reddettiğini belirtti. Mart 2016’da Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne AİHM kararlarının yerine getirilmesi konusunda özel bir yapının kurulması konusunda bilgi aktardıklarını söyleyen Yunanistan, bu özel yapının işlemeye başladığını iddia etti.
ABD, Macaristan ve Avustralya’dan azınlığı ilgilendiren açıklamalar geldi
92 devlet temsilcisinin söz aldığı incelemede Batı Trakya Türk Azınlığı ile ilgili olarak Amerika Birleşik Devletleri (ABD), doğrudan “Trakya’daki Müslüman azınlık” ifadesini kullanarak Batı Trakya Türk Azınlığı’na yönelik nefret saldırıları olduğunu dile getirerek dini ve etnik azınlıklara yönelik nefret söyleminin kınanması tavsiyesinde bulundu. Yalnızca azınlık haklarını konu alan konuşmasında Macaristan, Yunanistan’ın yalnızca Trakya’daki Müslüman azınlığı tanıdığını ifade ederek diğer etnik ve dini azınlıkları Yunanistan’ın tanıması tavsiyesinde bulundu. Macaristan, Yunanistan’a Avrupa Konseyi Ulusal Azınlıkların Korunması için Çerçeve Sözleşme (FCNM) ve Avrupa Bölgesel veya Azınlık Dilleri Şartı’nı kabul etmesini tavsiye etti. Ayrıca Macaristan, 2014-2016 İnsan Hakları Ulusal Eylem Planı’nın etkin olarak uygulanması konusunda ne tür pratik önlemler almayı planladığını sordu. Avustralya ise toplumsal cinsiyet eşitliği kapsamında atanmış müftüler tarafından karar verilen miras ve aile hukuku konularında sivil mahkemelerin etkin denetimin ve kontrolünün garanti altına alınması tavsiyesinde bulundu.
Yunanistan Batı Trakya Türk Azınlığı’nın etnik Türk kimliğini tanımamakta ısrar ediyor
Ülke temsilcilerinin yaklaşık yarısının konuşma yaptığı ilk kısmın sonunda Yunanistan Dışişleri Bakanlığı adına Hukuk Müşaviri Ilias Kastanas, Trakya’daki Müslüman azınlığın Türk, Pomak ve Roman olmak üzere üç farklı unsurdan meydana geldiğini ifade ederek azınlık olarak tanınmanın küçük bir grup tarafından dile getirilen sübjektif kriterlere göre değil objektif kriterlere göre olması gerektiğini söyledi. Kastanas, Müslüman azınlığın ekonomik, sosyal ve kültürel yaşama katıldığını ifade ederek istedikleri zaman kültürel etkinlikler gerçekleştirdiklerini ifade etti. Avustralya’nın tavsiyesine cevaben Kastanas, Şer’i hukukun uygulanması hususunda azınlık üyelerinin sivil hukuka ya da müftülere(atanmış) başvurmada serbest olduklarını belirterek müftülerin(atanmış) kararlarının Yunan mahkemelerince onaylanmak zorunda olduğunu belirtti.
Peru ve Slovakya’dan Ulusal İnsan Hakları Eylem Planı’nda din özgürlüğü ve eğitim başlıklarının uygulanmasına yönelik tavsiyeler geldi
Ülke temsilcilerinin tavsiyelerine devam ettiği ikinci kısımda Batı Trakya Türk Azınlığı ile ilgili olarak Peru Yunanistan’a, “Trakya’daki Müslüman azınlığın” din özgürlüğünü garanti altına alacak politikalar uygulamaya devam etmesi tavsiyesinde bulundu. Slovakya ise Yunanistan’ı, İnsan Hakları Ulusal Eylem Planı’nda yer alan eğitim ve din özgürlüğü ile ilgili tüm eylemleri uygulamaya çağırdı.
Makedonya “Makedon Kültür Evi” davasını gündeme taşıdı, farklı gruplara mensup çocuklara yönelik ayrımcılığın son bulmasını istedi
Makedonya, Yunanistan’ın ilk döngüde kabul ettiği AİHM kararlarının uygulanması konusundaki tavsiyenin yerine getirilmemesinden üzüntü duyduğunu belirtti. 2015 yılında AİHM’nin “Makedon Kültür Evi”ne ilişkin olarak 1998 yılındaki ilk kararı yok sayarak Yunanistan’ın dernek kurma özgürlüğünü ihlal ettiği kararına vardığını belirten Makedonya, Yunanistan’dan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 12. Protokolü’nü ve Avrupa Konseyi Ulusal Azınlıkların Korunması için Çerçeve Sözleşme’yi onaylamasını istedi. Tüm azınlıkların tanınması için etkin önlemler alınması tavsiyesinde bulunan Makedonya, Yunanistan’a azınlık grubu statüsü talep edenler dahil belirli topluluklara ait derneklerin kayıt edilmesi için önlemler almasını tavsiye etti. Son olarak Makedonya, Yunanistan’dan Roman çocuklar, “Türk kökenli çocuklar” ve kendilerini Makedon azınlık üyesi olarak tanımlayan çocuklara yönelik devam eden ayrımcılık hususunda BM Çocuk Hakları Komitesi’nin endişesini gözden geçirmesini istedi.
Türkiye’den Yunanistan’a Batı Trakya Türk Azınlığı konusunda bir dizi tavsiye
Türkiye ise göçmenler, Müslümanlar ve Türk Müslüman azınlığa yönelik nefret söylemi ve ayrımcılığın ortadan kaldırılması için Yunanistan’dan sonuç odaklı önlemler almasını istedi. Türkiye, Atina’da cami yapımı ve Selanik’teki tarihi camilerden birinin dini ibadete açılarak her iki şehirde de Müslümanlar için mezarlık taleplerinin karşılanmasını talep etti. Müslüman Türk Azınlık tarafından seçilen müftülerin tanımasını ve vakıflar ile ilgili yasada değişikliğe gidilerek vakıfların kontrolü ve yönetiminde azınlığın söz sahibi kılınması tavsiyesinde bulundu. Batı Trakya Türk Azınlığı ile ilgili AİHM’nin üç kararının yerine getirilmesini tavsiye eden Türkiye, iki dilli azınlık anaokulları açılması için prosedürün başlatılması ve yeni azınlık okulları kurulması tavsiyesinde bulundu. Son olarak Türkiye Yunanistan’a, 19. Madde ile Yunan vatandaşlığından çıkarılan yaklaşık 60 bin Batı Trakya Türk’üne vatandaşlıklarını yeniden vermesini tavsiye etti.
Yunanistan: Derneğin ismindeki Makedon tanımı karmaşa yaratıyor!
Devlet temsilcilerinin konuşmalarının ardından kapanış sunumunu yapan Yunanistan adına ilgili bakanlık temsilcileri bazı sorulara ve tavsiyelere yanıt verdi. Bu çerçevede Yunanistan Dışişleri Bakanlığı adına Ilias Kastanas, Makedon Kültür Evi’ne ilişkin olarak derneğin isminde geçen “Makedon” kelimesinin Yunanistan’da yaşayan ve Slav diyalekti konuşan Yunan Makedonları mı yoksa Makedonya’daki Makedon nüfusu mu kastettiği konusunda karmaşa olması nedeniyle kabul edilmediğini söyledi.
Yunanistan: Yasaya saygısızlık olmasına rağmen seçilmiş müftülerin çalışmalarına müdahale etmiyoruz
Batı Trakya Türk Azınlığı ile ilgili olarak Yunanistan, Trakya’da tek bir etnik azınlık tanımının kabul edilemeyeceğini ifade ederek Türk unsurunun Pomak ve Roman unsurları kendi etkisi altına almaya çalıştığını belirtti. Müftü konusunda ise Yunanistan, müftülerin seçimi konusunda tek bir yöntem olmadığını ve her ülkenin prosedürü kendisinin belirlediğini ifade ederek 1991 yasası ile Yunanistan’daki müftülerin atanması prosedürünün oluşturulduğunu belirtti. Seçilmiş müftüler konusunda ise Yunanistan, mevcut yasaya saygısızlık gösterilmesine rağmen Yunanistan’ın bu kişilerin eylemlerine herhangi bir müdahalede bulunmadığını belirtti. Vakıflar yasasına ilişkin olarak ise Yunanistan, ilgili vakıflar yasasınca azınlığın uzun süredir talep ettiği azınlık vakıflarının yönetiminin azınlık üyelerine verildiğini ve azınlık vakıflarının vergiden muaf tutularak mevcut borçlarının silindiğini söyledi. Eğitim konusunda ise Yunanistan heyeti adına Eğitim Bakanlığı temsilcisi yanıt verdi. Müslüman Çocukların Eğitimi programının 1990’lardan bu yana uygulandığını söyleyen Yunanistan, programdan 6040 çocuğun faydalandığını belirtti. Kendilerinin azınlık okullarını desteklediğini söyleyen Yunanistan, azınlık okullarında Türkçe ve Yunanca olmak üzere iki dilli müfredat bulunduğunu belirtti.
3 Mayıs 2016’da ikinci incelemesi yapılan Yunanistan ile ilgili olarak UPR Çalışma Grubu, 6 Mayıs’ta Yunanistan raporunu, 9 Mayıs’ta yapılacak görüşmede ise devletlerin sunduğu tavsiyeler arasında Yunanistan’ın hangilerini kabul ettiğini açıklayacak, böylelikle Yunanistan’ın ikinci döngü raporu kabul edilmiş olacak.
